Υπάρχουν κάποιοι δίσκοι με τους οποίους δένεσαι χωρίς να ξέρεις το γιατί. Η εξήγηση πιθανώς να βρίσκεται πέρα από τη μουσική και τους στίχους, ίσως στο υποσυνείδητο, ίσως να παίζει η τύχη τον πρωταρχικό ρόλο. Έτσι εντελώς τυχαία ήρθα σε επαφή πριν πολλά χρόνια με το Curtains των Tindersticks, το οποίο έμελλε να γίνει ο αγαπημένος δίσκος μου από όλη τη δισκογραφία τους. Κι αν είναι δύσκολο να εξηγήσω γιατί «κόλλησα» με το συγκεκριμένο άλμπουμ, είναι ακόμα πιο δύσκολο να εξηγήσουμε πως αυτό το βαθιά μελαγχολικό γκρουπ έχει αγαπηθεί τόσο παράφορα από το εγχώριο κοινό. Είναι πράγματι παράδοξο το γεγονός πως ένας μεσογειακός λαός σαν το δικό μας έλκεται σε εντυπωσιακό βαθμό από σκοτεινές μουσικές (προερχόμενες κατά βάση από σχήματα του Βορρά), με τις οποίες ταυτίζεται με χαρακτηριστική ευκολία. Αυτή όμως είναι μια άλλη ιστορία, που απαιτεί ένα ξεχωριστό (εκτεταμένο) άρθρο.
Το Curtains κυκλοφόρησε το 1997 και αποτέλεσε το τρίτο κατά σειρά δίσκο των Βρετανών Tindersticks (οι δύο προηγούμενοι είχαν κυκλοφορήσει το 1993 και 1995, αντίστοιχα, και ως τίτλο είχαν αμφότεροι το όνομα του συγκροτήματος). Η παράδοση που ήθελε τα άλμπουμ τους να έχουν πολλές συνθέσεις διατηρήθηκε κι εδώ αφού το Curtains περιλαμβάνει 15 κομμάτια (συν την επανεκτέλεση του A Marriage Made in Heaven με τη συμμετοχή της Ιταλίδας ηθοποιού Isabella Rossellini, η οποία υπήρχε ως bonus track στην αμερικάνικη έκδοση), με τη συνολική διάρκεια να ξεπερνά τη μία ώρα. Βέβαια στην προκειμένη περίπτωση σημασία δεν έχει η ποσότητα αλλά η ποιότητα και μπορούμε να πούμε δίχως περιστροφές ότι καμία από τις 15 συνθέσεις που υπάρχουν εδώ δεν υστερεί σε ποιότητα.
Ο δίσκος ξεκινάει με το θαυμάσιο Another Night In, το οποίο κάνει κατά κάποιο τρόπο τη σύνδεση με τον προκάτοχο του, όπου υπήρχε το A Night In, και στο οποίο συναντάμε την πρώτη καθηλωτική ερμηνεία του Stuart Staples καθώς τραγουδά «For the love of that girl / Tears swell, you don't know why». Αμέσως μετά υπάρχει το μυθικό Rented Rooms με τον Staples να τραγουδάει με απόλυτη φυσικότητα «We go fuck in the bathroom». Το άλμπουμ μέλλει να εξελιχθεί σε ένα rollercoaster συναισθημάτων που θαρρείς όμως ότι στέκεται περισσότερο στο χαμηλότερο σημείο και από την κορυφή περνάει μόνο για λίγο, αστραπιαία.
Το Don’t Look Down είναι βουτηγμένο στη μελαγχολία, με τα έγχορδα να επιτείνουν αυτό το αίσθημα, ενώ το Dick’s Slow Song που το διαδέχεται ακούγεται σχεδόν ονειρικό. Το σύντομο, θορυβώδες Fast One παρεμβάλλεται πριν το Ballad of Tindersticks, το μεγαλύτερο κομμάτι του δίσκου, το οποίο μοιάζει με γλυκόπικρη αφήγηση. Με τα Dancing και Let’s Pretend, δυο ακόμα αξιοπρόσεκτες συνθέσεις, φτάνουμε στη μέση του δίσκου. Κι αν κάποιος πιστέψει ότι στο δεύτερο μισό του άλμπουμ βρίσκονται τα λιγότερο καλά κομμάτια, τότε πέφτει τελείως έξω, μιας και σειρά έχουν το σπαρακτικό Desperate Man και το κλασικό Buried Bones, ντουέτο του Staples με την Αμερικανή ηθοποιό Ann Magnuson (όσοι είχαν λατρέψει το ντουέτο του με την Carla Torgerson στο Travelling Light από το αμέσως προηγούμενο άλμπουμ, σίγουρα θα αγάπησαν κι αυτό).
To Bearsuit, στο οποίο η μελαγχολία κυριαρχεί ξανά, ανοίγει το δρόμο για το αξεπέραστο (Tonight) Are You Trying To Fall In Love Again, κάθε ακρόαση του οποίου απλώς δεν γίνεται να σε αφήσει αδιάφορο. Οι χαμηλοί τόνοι του I Was Your Man, εναλλάσσονται με την up tempo ατμόσφαιρα του Bathtime, που μοιάζει με μια τελευταία αναλαμπή πριν το δυσοίωνο, σαν εφιάλτη, φινάλε με το Walking.
Ακούγοντας το Curtains αντιλαμβάνεσαι με ευκολία ότι έχει φτιαχτεί από ένα συγκρότημα που βρίσκεται στην καλύτερη στιγμή του, στην κορύφωση της έμπνευσης του. Ένα γκρουπ που έχει στα χέρια του σπουδαίες συνθέσεις που αναζητούν ακροατές να τις αγαπήσουν. Μοιάζει σαν να βρίσκονται μια ανάσα από το σημείο που επιτυγχάνεται ο απόλυτος συντονισμός δημιουργού – αποδέκτη. Τώρα, με την απόσταση του χρόνου (δυο και πλέον δεκαετίες μετά), μπορούμε να μιλήσουμε για μια άκρως επιτυχημένη κίνηση, τότε όμως ήταν αναμφίβολα ένα σημείο καμπής για το σχήμα, που έμοιαζε να ρισκάρει τα πάντα.
Έχοντας γράψει όλα τα παραπάνω, εξακολουθώ να μην μπορώ να εξηγήσω για ποιο λόγο έχω αγαπήσει τόσο πολύ αυτό το δίσκο. Ίσως κάθε κομμάτι ξεχωριστά, ίσως όλα μαζί ως σύνολο να κρύβουν μια μαγεία που δεν εξηγείται με λόγια. Σε κάθε περίπτωση το να ακούσεις το Curtains χωρίς να κυλήσει έστω ένα μικροσκοπικό δάκρυ μποιάζει απίθανο. Δεν είναι πολλοί οι δίσκοι για τους οποίους μπορείς να υποστηρίξεις κάτι τέτοιο.
* Οι Tindersticks θα εμφανιστούν με έγχορδα και guests στις 30 και 31 /10 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και 1/11 στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης.