Στη στήλη Record Shuffle φιλοξενούμε συνήθως νέες κυκλοφορίες που αξίζουν να ακουστούν. Κάποιες λίγες φορές καταπιανόμαστε με παλαιότερες ηχογραφήσεις, με αφορμή κυρίως κάποια επανακυκλοφορία. Μια τέτοια περίσταση είναι η παρούσα, καθώς μας απασχολούν δυο επανακυκλοφορίες, οι οποίες μας δίνουν την ευκαιρία να επαναπροσεγγίσουμε τα αρχικά ηχογραφήματα που ίσως στην εποχή τους δεν έτυχαν της δέουσας προσοχής.
Mark Eitzel - The Ugly American (Tongue Master, 2020)
Το παρόν άλμπουμ αποτελεί αναμφίβολα μια ξεχωριστή περίπτωση. Ο γνωστός αμερικανός τραγουδοποιός (με καριέρα που ξεκινά από τις αρχές της δεκαετίας του '80) Mark Eitzel βρέθηκε εν έτει 2001 στην Ελλάδα και επιχείρησε κάτι ασυνήθιστο για τα εγχώρια δεδομένα: να ηχογραφήσει ξανά κομμάτια που είχε γράψει κατά βάση για τους American Music Club με τη συμμετοχή αποκλειστικά ντόπιων μουσικών. Την οργάνωση και την παραγωγή του όλου εγχειρήματος ανέλαβε ο Μανώλης Φάμελλος, ο οποίος συνεισέφερε και ένα δικό του κομμάτι (το θαυμάσιο Love's Humming). Για τις ηχογραφήσεις επιστρατεύτηκαν ικανότατοι μουσικοί, όπως ο Πάνος Τόλιος (ντραμς) και ο Δημήτρης Μπασλάμ (μπάσο) καθώς και εξαιρετικοί δεξιοτέχνες σαν τον Μανώλη Καραντίνη (μπουζούκι και λοιπά έγχορδα), τον Μάνο Αχαλινωτόπουλο (πνευστά) και τον Κυριάκο Γκουβέντα (βιολί). Ο δίσκος κυκλοφόρησε τελικά σε CD το 2003 (την ίδια εποχή περίπου με το Sixteen Haiku And Other Stories των Sigmatropic, στο οποίο συμμετείχε και ο Eitzel) από την Soul Sister/ Hitch Hyke και φέτος, 17 χρόνια αργότερα, έφτασε η στιγμή να λάβει και μορφή βινυλίου μέσω μιας προσεγμένης έκδοσης, με τροποποιημένο εξώφυλλο, από την Tongue Master Records.
Είναι προφανές πως η όλη ιδέα αποτελούσε ένα μεγάλο στοίχημα, που όμως τελικά απέδωσε. Η κατεξοχήν αμερικάνικη τραγουδοποιία του Eitzel ταίριασε αρμονικά με τα ελληνικά ηχοχρώματα που προσέφεραν οι εγχώριοι μουσικοί. Αυτός άλλωστε ήταν και ο στόχος: να προσεγγιστούν αυτές οι παλαιότερες συνθέσεις με μια ματιά έξω από τα συνηθισμένα και έτσι να αποκτήσουν μια δεύτερη υπόσταση. Από την εισαγωγή κιόλας του Western Sky το βιολί, τα πνευστά και το μαντολίνο ξεκαθαρίζουν τις προθέσεις. Στο Here They Roll Down τα παραδοσιακά πνευστά του Αχαλινωτόπουλου δημιουργούν μια τόσο οικεία φασαρία, για τα δικά μας αυτιά, και κάπως εξωτική για τους άλλους. Στο What Good Is Love η κρητική λύρα του Μάνου Πυροβολάκη έρχεται να μπερδευτεί δημιουργικά με τις κιθαριστικές μελωδίες. Έξοχη επίσης η εκτέλεση του Anything με τα ωραία δεύτερα φωνητικά της Ελισάβετ Σπανού.
Σε τελική ανάλυση, η στιβαρή τραγουδοποιία του Mark Eitzel διατήρησε την ακεραιότητα και τη δυναμική της, αποκτώντας ταυτόχρονα νέες κατευθύνσεις με τις ελληνικές πινελιές να φωτίζουν ανεξερεύνητες πλευρές της. Είναι φανερό πως υπήρξε χημεία μεταξύ των μουσικών στο στούντιο, κάτι που προφανώς ήταν και το μεγάλο ζητούμενο, ενώ παράλληλα ο Eitzel με τη συνδρομή του Φάμελλου κατάφερε να αποτυπώσει αυτό που πιθανότατα είχε στο μυαλό του. Στην εποχή της κυκλοφορίας του δεν είμαι σίγουρος αν ο δίσκος απέσπασε την προσοχή που άξιζε ή αν πέρασε κάτω από το ραντάρ των μουσικόφιλων. Οπως και να έχει, 17 χρόνια μετά υπάρχει η αφορμή για να το ανακαλύψουν πολλοί περισσότεροι και, γιατί όχι, να επανεκτιμηθεί η αξία του.
Μωβάστρο – Ερρέτω (Sound Effect, 2020)
Το ταξίδι στο παρελθόν προς ανακάλυψη μουσικών που δεν έφτασαν στα αυτιά σου σε πρώτο χρόνο είναι μια διαδικασία που πολλές φορές εξελίσσεται συναρπαστικά. Συχνά συναντάς μουσικούς που η δουλειά τους σου έχει διαφύγει - κακώς - εντελώς. Μια τέτοια χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί, δίχως αμφιβολία, ο Σείριος Σαββαϊδης. Όταν πρωτάκουσα το όνομα του θεώρησα πως πρόκειται για κάποιον πρωτοεμφανιζόμενο μουσικό. Μια μικρή έρευνα στα γνωστά πολύτιμα εργαλεία (Discogs, Bandcamp) αποκάλυψε πως είχα πέσει τελείως έξω, καθώς ο Σαββαΐδης είχε πίσω του σημαντική δουλειά τόσο ως solo καλλιτέχνης όσο και ως μέλος (κιθαρίστας - τραγουδιστής) του συγκροτήματος Μωβάστρο.
Σημαντικό ρόλο στο να γίνει γνωστότερη η πρότερη παραγωγή του Σαββαΐδη έπαιξε σαφώς η δραστηριοποίηση της Sound Effect, η οποία ανέλαβε να εκδώσει μερικές από τις κυκλοφορίες του παρελθόντος, όπως το εξαίσιο Αξιακό Σύστημα Των Άστρων. Τώρα το καλό δισκοπωλείο προχωρά ένα βήμα περισσότερο εκδίδοντας σε βινύλιο το Ερρέτω, την τελευταία ηχογράφηση των Μωβάστρο που κυκλοφόρησε το 2013 μόνο ψηφιακά. Είναι όντως κρίμα που αυτό το άλμπουμ (ή mini album, αν προτιμάτε) πέρασε απαρατήρητο σχεδόν όταν είδε το φως της δημοσιότητας. Μιλάμε για μια πραγματικά θαυμάσια ηχογράφηση. Για παράδειγμα, το απίθανο Η Λίμνη είναι από τα πιο εντυπωσιακά κομμάτια που έχουμε ακούσει εδώ και χρόνια από ελληνικό σχήμα. Αν έπρεπε να κατατάξουμε ηχητικά κάπου το Καβαλιώτικο γκρουπ, θα έπρεπε να χρησιμοποιήσουμε τον κακόηχο, είναι η αλήθεια, όρο “ελληνόφωνο ροκ”. Μπορεί να τον αποφεύγουμε γενικότερα, αλλά ελλείψει καταλληλότερου και για λόγους πρακτικούς καταφεύγουμε σε αυτόν. Στη συγκεκριμένη κατηγορία τοποθετούνται αναγκαστικά, έχοντας ως δεδομένο τη χρήση ελληνικού στίχου σε ένα κιθαριστικό/ ηλεκτρικό πλαίσιο. Το κακό για αυτούς ήταν πως, όταν ξεκινούσαν τη διαδρομή τους στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας των '00s, το συγκεκριμένο ρεύμα έπνεε τα λοίσθια, αφήνωντας το αγγλόφωνο να σαρώσει τα πάντα.
Από την άλλη, συγκρίνοντας τη μουσική τους με τη solo δουλειά του Σαββαΐδη δεν θα βρούμε πολλά κοινά πέρα από τη φωνή, όπως και λίγα είναι τα σημεία που συναντιέται με το ψυχεδελικό rock των Dead Ends στους οποίους υπήρξε επίσης μέλος. Από τις συνθέσεις του δίσκου, πιο κοντά στην νοοτροπία της solo τραγουδοποιίας του Σαββαΐδη βρίσκεται το Ψευδαγωγοί, το οποίο κι αυτό στην πορεία παίρνει μια ηλεκτρική τροπή. Το καταιγιστικό Ερρέτω παρουσιάζει την ορμητική κιθαριστική δύναμη του γκρουπ, ενώ τα mid-tempo Αεροσυνοδοί και Ελεύθεροι μελλοθάνατοι αντιπροσωπευουν την πιο μελωδική πλευρά του. Τέλος, όσοι πράξουν σοφά και αγοράσουν το δίσκο θα ανταμειφθούν με ένα έξτρα ακυκλοφόρητο κομμάτι (Άγουρο κλίμα). Κλείνοντας, οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι είχαμε καιρό να ανακαλύψουμε μια τόσο ενδιαφέρουσα περίπτωση σαν του Σαββαΐδη, κάτι που δικαιολογεί και τα καλά λόγια που έχουμε γράψει κατά καιρούς. Άλλωστε, δεν συναντάς κάθε μέρα μουσικούς που σε κάνουν να αναζητάς λήμματα στα λεξικά...