Οι Neurosis, ένα από τα σπουδαιότερα σχήματα που ανέδειξε το metal, παρά την πορεία τριών δεκαετιών δεν είχαν περάσει ποτέ από τη χώρα μας. Τα τελευταία χρόνια είχε δημιουργηθεί ένας πυρήνας μουσικόφιλων που επιζητούσαν μια εμφάνιση τους στην Ελλάδα. Είχαν καταστεί, πλέον, ένα από τα μεγαλύτερα συναυλιακά απωθημένα για πολύ κόσμο. Έπρεπε λοιπόν να βρεθεί η κατάλληλη συγκυρία και ο promoter που θα αναλάμβανε το ρίσκο να τους φέρει εδώ. Τελικώς αυτό επιτεύχθηκε στο πλαίσιο της φετινής, σύντομης (μόλις 6 στάσεων) ευρωπαϊκής τους περιοδείας: το αποτέλεσμα ήταν ένα live που θα μείνει χαραγμένο στη μνήμη αυτών που το παρακολούθησαν.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή.
«Η Αθήνα σας πάει, να κατεβαίνετε συχνότερα», ακούστηκε να δηλώνει άνδρας αγνώστων λοιπών στοιχείων σε μίνι πηγαδάκι με τον Σάκη, φωνή και κιθάρα των Agnes Vein, μετά το live. Δήλωση που αντικατόπτριζε γλαφυρά πως, σε αυτή την τελευταία κάθοδό τους στην πρωτεύουσα, οι Θεσσαλονικείς άφησαν τις καλύτερες εντυπώσεις – και όντως θα θέλαμε να μπορούμε να τους βλέπουμε συχνότερα. “Σάπιο” doom, όχι πνιγηρό αλλά σίγουρα κλειστοφοβικό, με κατά καιρούς αργόσυρτη ατμόσφαιρα à la Bathory (επικής περιόδου), δυνατό και τραχύ ήχο: αυτή ήταν η συμβολή της τριάδας στο συναυλιακό μενού. Δυστυχώς, η θέση τους στο line-up και η μεγάλη διάρκεια των κομματιών τους (μέσος όρος… τουλάχιστον 8 λεπτά!) δεν μας επέτρεψε να ακούσουμε πάνω από 4 κομμάτια, τα οποία προέρχονταν κυρίως από το πιο πρόσφατο Soulship, ενώ από το πρώτο άλμπουμ τους ακούστηκε μόνο το βαρύ λυρικό The Fall, που κήρυξε την έναρξη του live. Κλείνοντας το σετ τους μέσα σε δίκαια έντονο χειροκρότημα από το πλήθος που βρισκόταν εκείνη την ώρα στο Fuzz, ο Σάκης προλόγισε την επόμενη μπάντα ως «κάποιους Universe 217», επιβεβαιώνοντας την πολύχρονη φιλία των μελών των δύο συγκροτημάτων, από την εποχή που τα 2/3 των Agnes Vein βασάνιζαν τα όργανα των πειραματικών National Pornografik.
«Κάποιοι» Universe 217 ανέβηκαν στην σκηνή όντως λίγα λεπτά αργότερα. Όσοι βρίσκονται στον χώρο, είναι σχεδόν απίθανο να μην τους έχουν πετύχει κάποια στιγμή να παίζουν ζωντανά στα τόσα χρόνια της μουσικής πορείας τους. Για να μην μακρηγορούμε, πρόκειται για μία από τις πλέον δουλεμένες ελληνικές μπάντες σε οποιοδήποτε ύφος, που, πέρα από τον απόλυτα προσωπικό ήχο που έχουν εξελίξει με την πάροδο των ετών, έχουν την τύχη να διαθέτουν στις τάξεις τους την εντυπωσιακή φωνή και παρουσία της Τάνιας. Δεν θα αναλύσουμε εδώ για ποιους λόγους δεν μνημονεύονται ακόμη ως η σημαντικότερη μπάντα που δεν έχουν ακούσει οι fans του doom με γυναικεία φωνητικά ανά τον κόσμο. Θα παραμείνουμε στα πεπραγμένα της ζωντανής τους εμφάνισης – η οποία θα πρέπει να περιληφθεί στις καλύτερές τους, τουλάχιστον από όσες μου έχει τύχει να παρακολουθήσω τα τελευταία χρόνια, αν και, κατ’ αρχήν δεν είχε κάποια ιδιαιτερότητα σε σχέση με παλαιότερες. Ίσα ίσα, δεν επέλεξαν να προβάλουν κάποιο – αυτοσχέδιο ως συνήθως – βίντεο στο backdrop του Fuzz, ούτε είχαν κανονίσει κάποιο happening (δεν ξεχνώ τον… Ινδιάνο που έκοβε τελετουργικά βόλτες ανάμεσα στο κοινό στο νυν Seven Sins, προ δεκαετίας). Όμως πρέπει να είχαν τον καλύτερο ήχο από κάθε άλλη φορά που τους έχω δει, μαζί με την εμφάνισή τους με τους Wovenhand πριν κάποια χρόνια στο Gagarin. Αυτός ακριβώς ο ποιοτικός ήχος, αποτέλεσε το μουσικό υπόβαθρο της ανθρώπινης συντριβής, που οι Universe 217 έχουν δημιουργήσει. Από ότι φαίνεται, οι μεγάλες σκηνές τους ταιριάζουν περισσότερο. Επάνω στην σκηνή βρισκόταν μία μπάντα που ένιωθε πλήρως την κάθε νότα, δεμένη σαν γροθιά, απόρροια των πολλών ετών που τα μέλη της παίζουν μαζί. Μπάσο, κιθάρα και ντραμς αλληλοσυμπληρώνονταν. Το μακρύ μαλλί της Τάνιας κυμάτιζε με ένταση πάνω στο heavy groove της μουσικής, η φωνή της τάραξε τις βαθύτερες αισθήσεις μας, η a capella ερμηνεία της λίγο πριν το κλείσιμο του Never κάλυψε και τις δυνατότερες κουβέντες του κοινού, αναγκάζοντας σε προσωρινή ησυχία το Fuzz. Άψογη εισαγωγή στην μυσταγωγία που ακολούθησε.
Το να περιγράψει κανείς μια συναυλία των Neurosis είναι εξαρχής δύσκολο εγχείρημα, άλλωστε οι ίδιοι χαρακτηρίζουν τη μουσική τους emotional music, δηλαδή μουσική που προκαλεί συναισθήματα, συνεπώς γύρω από τα συναισθήματα περιστρέφεται κάθε κείμενο για αυτούς, όπως και το παρόν.
Ακριβώς την ώρα που ήταν προγραμματισμένη η εμφάνιση τους και μέσα σε πυκνό σκοτάδι, οι πέντε μουσικοί ανέβηκαν στη σκηνή για να μας χαρίσουν μια ανεπανάληπτη ηχητική εμπειρία. Χωρίς καλωσορίσματα και καληνυχτίσματα, χωρίς καμία απολύτως κουβέντα, χωρίς κενά μεταξύ των κομματιών, χωρίς encore. 1 ώρα και 45 λεπτά μόνο μουσική. Και μάλιστα σπουδαία μουσική. Κάθε κομμάτι που παίχτηκε ένα πολύτιμο πετράδι από τη συλλογή τους. Αρχής γενομένης με το A Sun That Never Sets από το ομώνυμο άλμπουμ – κομψοτέχνημα του 2001. Δεύτερο γερό χτύπημα με το κλασικό Locust Star από το Through Silver in Blood, με τους Kelly, Von Till, Edwardson να εναλλάσσονται στα φωνητικά. Πρώτη επιλογή από το πιο πρόσφατο πόνημα τους Honor Found in Decay το At The Well με τους στίχους - ουρλιαχτά “In a shadow world, we hide in light” να επαναλαμβάνονται στο φινάλε. Στο Distill από το Given to the Rising ο Von Till με απίστευτο πάθος φτύνει, λες τους τους στίχους μέσα από τα σωθικά του. Επιστροφή στο A Sun That Never Sets με το υποβλητικό The Tide. Το Water Is Not Enough (δεύτερη επιλογή τους από το Given to the Rising) μια από τις πιο εκκωφαντικές στιγμές συνοδεύτηκε με ανελέητο κοπάνημα κάτω από τη σκηνή. Κατόπιν το Honor Found in Decay εκπροσωπείται ξανά, από άλλα δυο πολύ δυνατά κομμάτια, τα My Heart for Deliverance και Bleeding the Pigs. Φυσικά δεν θα μπορούσε να λείπει και κάτι από το επικό Times of Grace, και αυτό δεν είναι άλλο από το καταιγιστικό The Doorway. Για το φινάλε κρατήθηκε το αριστούργημα τους, η ραψωδία που λέγεται Stones from the Sky (και αυτό φυσικά από το A Sun That Never Sets), δέκα λεπτά μαγείας, με τα συναισθήματα να κορυφώνονται. Κάπου εκεί τα φώτα ανάβουν και το συγκρότημα εξαφανίζεται από τη σκηνή. Η τελετουργία έχει λάβει τέλος, αφήνοντας άναυδους τους παριστάμενους.
Οι Neurosis σε όλη τη διάρκεια του live ήταν καθηλωτικοί, παίζοντας την περισσότερη ώρα κάτω από ένα αρρωστημένο μωβ φως, χωρίς τη συνοδεία visuals (ως γνωστόν ο Josh Graham δεν είναι πια συνεργάτης τους), με τους 5 μουσικούς να είναι άψογοι, ο καθένας στον ρόλο του. Ο Scott Kelly επιβλητικός, έμοιαζε η ψυχή του γκρουπ. Ο Steve Von Till εκρηκτικός, με το πάθος και η ένταση να καθρεφτίζονται στο πρόσωπό του. Ο Dave Edwardson που έμοιαζε κάτι μεταξύ παράφρονα και serial killer, με το κόκκινο (!) μαλλί του, ανεβοκατέβαινε με ευκολία την ταστιέρα του μπάσου και έμοιαζε να κρατάει ζωντανή ακόμα την φλόγα της hardcore περιόδου. Ο Noah Landis μπορεί εκ πρώτης όψεως να μην γέμιζε το μάτι σε κανένα, κατείχε, ωστόσο, ρόλο κλειδί στη διαμόρφωση της ατμόσφαιρας που χτίζουν οι Neurosis, αφήνοντας στο τέλος πίσω του μόνο συντρίμμια. Στο πίσω μέρος ο Jason Roeder έκανε πολλούς να παραμιλούν με το αδιανόητο drumming του βάζοντας και αυτός το λιθαράκι του στο ηχητικό τέρας που δημιουργούν οι Neurosis.
Η μουσική των Neurosis πάντοτε κινούταν ανάμεσα σε κάποιο δίπολο: θόρυβος – μελωδία, σκοτάδι – φώς, αποσύνθεση – μεγαλείο και πάντα, όπως προείπαμε, είχε στόχο το συναίσθημα. Εκείνο το βράδυ λοιπόν τα συναισθήματα ξεχείλισαν: μελαγχολία, δέος, ωμότητα, θαυμασμός. Και φυσικά το αίσθημα της εκπλήρωσης ενός απωθημένου. Οι Neurosis εξαπέλυσαν μια σφοδρή ηχητική επίθεση, ταρακουνώντας συθέμελα το Fuzz όπως είχαν κάνει πριν ένα χρόνο περίπου οι προπάτορες τους, οι Swans, στον ίδιο χώρο. Εν τέλει, έδωσαν μια μεγαλειώδη παράσταση, εκπληρώνοντας κάθε προσδοκία. Έπαιξαν σαν να μην υπάρχει αύριο, σαν να ήταν η τελευταία τους συναυλία. Οι παρευρισκόμενοι θα μπορούν να καυχιόνται ότι ήταν παρόντες όταν οι Neurosis έγραψαν μια από τις σημαντικότερες σελίδες στα συναυλιακά δρώμενα της χώρας.
Κείμενο: Κωνσταντίνος Αναγνωστόπουλος (Neurosis) – Μιχάλης Κουρής (Agnes Vein, Universe 217)
Φωτογραφίες: Μιχάλης Κουρής
