Τα προσωποπαγή μουσικά σχήματα-project φαίνονται να αποτελούν το φαινόμενο των τελευταίων αρκετών ετών στην ελληνική τουλάχιστον μουσική πραγματικότητα, κι ας είναι φυσικά ακόμη πολύ ισχυρή η έννοια του “συγκροτήματος”. Ίσως η ευκολία με την οποία πλέον μπορεί να δημιουργηθεί ένα μουσικό τεμάχιο και να βρει διόδους προς το ευρύτερο κοινό να έχει οδηγήσει σε αυτήν την κατάσταση. Ίσως πάλι οι νεότεροι μουσικοί (κάτω των 40, ας πούμε) να αντιμετωπίζουν μεγάλη δυσκολία - ή νιώθουν λιγότερη ελευθερία - να διοχετεύσουν τα προσωπικά τους όραμα στο πλαίσιο ενός συγκροτήματος, όπου οι συμβιβασμοί είναι απαραίτητοι, όπως σε κάθε ανθρώπινη σχέση άλλωστε. Όχι βέβαια ότι η αμιγώς προσωπική πορεία του κάθε μουσικού δεν έχει τους δικούς της δημιουργικούς περιορισμούς (ας μην φέρουμε πιο πρακτικά ζητήματα στη συζητηση). Για κάποιο λόγο, το κύριο εκφραστικό όχημα της τραγουδίστριας Χρύσας Τσαλταμπάση αυτήν την εποχή (Spineless το λέει η ίδια και έτσι το μαθαίνουμε κι εμείς) δεν μοιάζει να κινείται απόλυτα μέσα σε αυτό το πλαίσιο. Οι πρωτογενείς ιδέες του project, κάποιες από τις οποίες προέρχονται ακόμη και από την περασμένη δεκαετία, έχουν μετουσιωθεί και επεκταθεί χάρη στη βοήθεια φίλων και συνεργατών μουσικών, δημιουργώντας ένα κλίμα που θυμίζει περισσότερο μπάντα παρά τον ατομοκεντρικό χαρακτήρα του. Αυτό φαίνεται ακόμη περισσότερο στις live εμφανίσεις των Spineless, όπως σε αυτήν στο six d.o.g.s. Ακριβώς ένα χρόνο πριν είχαμε την ευκαιρία να βιώσουμε με πανηγυρικό τρόπο την πρώτη επίσημη παρουσίαση του εξαίρετου ντεμπούτου της, Speaking Of Chaos And Relative Peace, που βρήκε θέση ανάμεσα στα καλύτερα της περσινής χρονιάς για τον γράφοντα. Φέτος, τα “γενέθλια” γιορτάστηκαν με πιο λιτή σύνθεση μπάντας αλλά με το ίδιο κέφι της πρώτης φοράς.

Το ρόλο του ειδικού καλεσμένου που θα ζέσταινε με τους ήχους του τα αυτιά του κοινού, έπαιξε ο κιθαρίστας Γιάννης Αράπης, μέλος διαφόρων σχημάτων όπως οι τεχνικοί μετα-hardcore-άδες Mammock και οι πειραματιστές Sans Corps. Το ταμπλό πλούσιο σε πετάλια τοποθετημένα με τάξη εντός του αποτελεί κοινό τόπο πλέον για τους κιθαρίστες, μία παραπάνω για όσους παίζουν χωρίς συνοδεία μπάντας απέναντι σε κοινό. Όμως ο μουσικός με το politically incorrect (πλέον) επώνυμο εντυπωσίασε σε πολλά επίπεδα και πολλές φορές καθήλωσε τους παριστάμενους που είχαν τη διάθεση να ακούσουν. Ακόμη πάντως και σε όσους παρασύρθηκαν στις συζητήσεις με την παρέα τους ακόμη και στα πιο ήσυχα σημεία, λογικά το τελευταίο κομμάτι θα έστρεψε την προσοχή τους προς την σκηνή: μία post rock ελεγεία με υπέροχη κεντρική μελωδία και ανάπτυξη, μία σύνθεση από αυτές που με κάθε σοβαρότητα λέμε πως μπορούν να κάνουν καριέρα και μόνες τους. Έτσι κορυφώθηκε μία ποικίλη εμφάνιση που ξεκίνησε με ήχους καμπανών (πάντα δημιουργημένους από την κιθάρα του Αράπη), συνέχισε με μία σύνθεση που θα μπορούσε να ανήκει στον Μπάμπη Παπαδόπουλο εάν εκείνος αποφάσιζε να ενορχηστρώσει ένα black metal έπος, καταλήγοντας να παίζει jazz με καθαρό ήχο. Παρότι πειραματιστής, ήταν φανερή η διάθεσή του να δημιουργήσει ολοκληρωμένα κομμάτια χωρίς ανούσιους εντυπωσιασμούς, ούτε πολλές άχρηστες λούπες, και όχι (μόνο) να φτιάξει ένα κολάζ ήχων προτάσσοντας την αναμφισβήτητη τεχνική του κατάρτιση. Πρόκειται προφανώς για μία σοβαρή περίπτωση μουσικού του οποίου τα βήματα αξίζει κανείς να προσέξει.

Μετά από ένα σύντομο διάλειμμα, οι Spineless ανέβηκαν στην σκηνή ως κουαρτέτο με την πιο λιτή σύνθεση της μικρής ως τώρα συναυλιακής τους πορείας, επιστρέφοντας, όπως γράψαμε, εκεί που επισήμως ξεκίνησαν όλα. Το Human Monster επιλέχτηκε ως το πλέον κατάλληλο για το ξεκίνημα, όχι απαραίτητα λόγω της όποιας αναγνωρισιμότητας έχει χάρη στο βίντεο κλιπ, αλλά και γιατί συνοψίζει σε οικονομική συσκευασία το ερμηνευτικό εύρος της Τσαλταμπάση: καθαρά φωνητικά και growls συνυπάρχουν σε ισότιμο βαθμό μέσα στο κομμάτι. Μπορεί το setlist να μην διαφέρει σημαντικά από φορά σε φορά, αποτελούμενο από παραλλαγές στις επιλογές των κομματιών μέσα από το ντεμπούτο, αλλά κάθε μία από αυτές τις φορές μοιάζει εντελώς διαφορετική. Το Σάββατo, ας πούμε, δοκίμασαν για πρώτη φορά σε ζωντανή εμφάνιση το πιανιστικό - αν εξαιρέσουμε τις καταληκτικούς αρπισμούς της ηλεκτρικής κιθάρας - Stream. Τα πιο αιθέρια (όχι πάντα με τη ρομαντική σημασία) κομμάτια του δίσκου, όπως το King Of The World, το ambient noise Undezidd ή το καθηλωτικό Nonsenzia, εναλλάσσονται με τα σκληρότερα, όπως το doom metal Merrick Loves Deathscenes ή το γκρουβάτο Shallow Becomes You, αλλά και το διαμαντάκι Partners In Crime, που βασίζεται στην περίοδο της ακμής του ατμοσφαιρικού metal ήχου, προφανώς με πιο σύγχρονη στόχευση.

Παρότι στη μουσική κυριαρχούν τα έντονα σκοτεινα συναισθήματα, η εικόνα που βγαίνει προς τα εξω στα κενά μεταξύ των κομματιών αντικατοπτρίζει κατά πρώτον το παρεϊστικο κλίμα μεταξύ των μουσικών, οι οποίοι άλλωστε γνωρίζονται και συνεργάζονται με ένα τακτικό ή άτακτο rotation επί έτη πολλά, με κεντρικούς άξονες τους Afformance του Διονύση Μόρφη και του Κώστα Βερίγκα και τους Biotech του Ηλία Καραχάλιου, σχήματα που με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο έχει συνεισφέρει η Τσαλταμπάση. Μέχρι και ανέκδοτο ακούσαμε στην πορεία της βραδιάς… Τίποτα από αυτά δεν θα συνέβαινε βέβαια αν η Χρύσα πρώτη δεν ήταν τόσο έντονη ως προσωπικότητα ώστε να υποβάλλει με την προσήλωση και την συναισθηματική ένταση της ερμηνείας της, και όταν σβήσει και η τελευταία νότα να πρωτοστατεί στο χαβαλέ προτάσσοντας το μεγάλο της χαμόγελο. Πώς καταφέρνει άραγε ένας μουσικός να περιπλανάται γρήγορα και ανώδυνα μέσα σε αυτές τις αντικρουόμενες, εκ πρώτης όψεως, συναισθηματικές καταστάσεις;

Στις συναυλίες των Spineless, αλλά ειδικότερα σε αυτήν την τελευταία, ο φωτιστικός σχεδιασμός δεν αποτελεί απλώς μία τυπική έκφραση που “πρέπει” να γράψουμε για να περιγράψουμε την επιλογή, τη θέση και την κίνηση των φωτιστικών πηγών. Και ευτυχώς, διότι αλλιώς ίσως είχε διαφορετικό αντίκτυπο το, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες εντυπωσιακό, ηλεκτρισμένο τίναγμα των μαλλιών της Χρύσας. Η οποία Χρύσα ωριμάζει συνεχώς ως σκηνική παρουσία. Διαθέτει αξιοθαύμαστο έλεγχο της φωνής της, σε σημείο που οι ζωντανές ερμηνείες της να διαφέρουν πλέον ελάχιστα από τις ηχογραφημένες, ενώ στην ερμηνεία της έχει εντάξει με πολύ μελετημένο τρόπο και την κίνηση, κοφτή συνήθως, σαν μαριονέτα που κάποιος τρίτος κινεί τα νήματα.

Η συναυλία έληξε μάλλον γρήγορα για τα δεδομένα ενός τέτοιου gig, αλλά δεν θα κοιτάξουμε το ρολόι για την αποτίμησή της. το έργο της Τσαλταμπάση ως Spineless εκφράστηκε για άλλη μία φορά με πάθος στην ερμηνεία και με συνέπεια στο feeling του δίσκου. Η επόμενη συναυλία δεν αργεί να έρθει: στις αρχές του επόμενου μήνα θα βρίσκονται στο Αν Club στο πλαίσιο του 2ου Cult Of The Amps festival.

Κείμενο - Φωτογραφίες: Μιχάλης Κουρής