Τρίτη, 12 Ιουλίου 2022 08:58

Live Review: Laurie Anderson (w/ special guest Rubin Kodheli), 10/7/2022 @ Ωδείο Ηρώδου Αττικού

Written by 

Πριν από μια εβδομάδα και κάτι, ορκίστηκα να μην ξαναπατήσω το πόδι μου σε συναυλία δεινοσαύρου. Με τον όρο αναφέρομαι σε καλλιτέχνες που αναπαράγουν διαρκώς το ίδιο «δοκιμασμένο» μοτίβο. Θα λέγαμε πως έχουν βουλιάξει μέσα στο βάλτο της δικής τους πετυχημένης συνταγής, κάτι που δεν αφήνει περιθώρια για πειραματισμούς με άλλα «υλικά» κι εξέλιξη της καλλιτεχνικής τους παραγωγής. Βλέπετε, θαυμάζω τη νεότητα κάθε δημιουργικής ψυχής, ανεξαρτήτου ηλικίας. Άλλωστε όπως έλεγε κι ένας γνωστός συγγραφέας, με ένα συγκεκριμένο κομμάτι του εαυτού μας , όλοι μας ζούμε πέρα από τον χρόνο. Την ηλικία μας τη συνειδητοποιούμε ίσως ορισμένες ιδιαίτερες στιγμές, αλλά τον περισσότερο καιρό είμαστε χωρίς ηλικία. 

Μια τέτοια περίπτωση άχρονης, ρευστής φιγούρας αποτελεί και η Laurie Anderson την οποία είχαμε την ευλογία να απολαύσουμε ξανά στη χώρα μας, αυτή τη φορά στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου. Εδώ να σημειώσω πως η τύχη μας ενισχύεται, αν σκεφτούμε πως η εν λόγω εμφάνιση είναι η μοναδική της για τη φετινή θερινή σεζόν, καθώς απέρριψε κάθε πρόταση πλην της αθηναϊκής, εξαιτίας της τρομερής ενέργειας και της βαρύτητας που αποκτούν οι λέξεις σε έναν χώρο όπως αυτό το αρχαίο ωδείο στην σκιά της Ακρόπολης.

Η εν λόγω avant garde καλλιτέχνιδα, είναι ευρέως αναγνωρισμένη ήδη από τη δεκαετία του '80 χάρη στις πολλαπλές της ιδιότητες, που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα κι επιστρατεύουν διαφορετικά μέσα καλλιτεχνικής έκφρασης, από τη γλυπτική μέχρι τη σκηνοθεσία και φυσικά τις ηλεκτρονικές μουσικές συνθέσεις. Όσον αφορά στο τελευταίο, επιτυγχάνει αριστοτεχνικά τη μίξη λόγου, πολυμέσων και τεχνολογίας. Το σύνολο της καλλιτεχνικής της πορείας διαποτίζεται από την πηγαία της ανάγκη να αφηγηθεί προσωπικές πανανθρώπινες ιστορίες  και να θέσει κοινωνικά ερωτήματα που ψάχνουν απάντηση.

Η εμφάνιση της έπεσε σαν βάλσαμο πάνω στις πρόσφατες πληγές μας. Το αεράκι της βραδιάς, διέσπειρε τους ήχους που αντιλαλούσαν πάνω στις αρχέγονες πέτρες προσκαλώντας τα πουλιά, τους μόνιμους οικιστές τους, στην παρέα μας. Ήχους υψηλής συναισθηματικής και διανοητικής νοημοσύνης, όπου η τεχνική και τα μέσα τεχνολογίας υπηρετούν το συναίσθημα.

Με συνοδοιπόρους μια θεία φωνή, ένα τσέλο, ένα βιολί και ηλεκτρονικούς ήχους ταξιδέψαμε με όχημα την αφήγηση. Η μαγεία της έγκειται στο γεγονός πως δεν αποτελεί αναπαράσταση όπως το θέατρο. Έτσι ενεργοποιείται η φαντασία που καλείται να συμμετέχει νοητά στα τεκταινόμενα της εκάστοτε ιστορίας. Η αφηγήτρια αποτέλεσε το «δοχείο» από όπου περνούσε η σοφία αιώνων. Αποστολή της, η διάδοσή της. Μας έδωσε την ελευθερία να ονειρευτούμε, μέσα από το ζεστό, ζωηρό ηχόχρωμα της φωνής της, μέσα από το σύμπαν της και από την ιστορίες που μας αφηγούνταν. Ακούγαμε παρέα με άλλους ανθρώπους, όλοι μαζί κι ο καθένας χώρια. Μπορούσες να νιώσεις μεγάλη ζεστασιά, όπως όταν κάθεσαι δίπλα στη φωτιά, κάτω από μια κουβέρτα μέσα σε παγωμένο τοπίο.

Θα έχουμε για πάντα ανάγκη τις ιστορίες. Εμείς θα φύγουμε, εκείνες όμως είναι αιώνιες. Από τα χείλη μας θα πετάξουν σε άλλα χείλη, έτη πολλά μετά από εμάς. Είναι η συλλογική μνήμη της ανθρωπότητας. Η Laurie μας εξέφρασε την αγωνία της για το τέλος του κόσμου, ίσως γι' αυτό τόσον καιρό ακάματη μας λέει τα παραμύθια της, γιατί μόνο όταν χαθούν οι ιστορίες θα καταστραφεί η ανθρωπότητα.

Την Κυριακή, είχε στο πλάι της τον εξαιρετικό τσελίστα Rubin Kodheli, ο οποίος μοιάζει περισσότερο με ροκ σταρ του είδους του παρά με έναν κλασικό οργανοπαίχτη και αποπνέει το εξίσου über cool vibe με τη συνεργάτιδά του. Η μουσική τους σύμπραξη ξεκίνησε εντελώς αυθόρμητα το 2005 μετά από την τυχαία γνωριμία τους κι εξελίχθηκε σε γόνιμη συνεργασία ετών. Η Anderson έχει αναφέρει σε συνεντεύξεις της πως μαζί έχουν εφεύρει ένα καινούργιο υπερόργανο. Το τσέλο μαζί με τον ηλεκτρονικό ήχο του βιολιού της είναι σχεδόν παράδοξα ορχηστρικά και είναι σε μεγάλο βαθμό ένας ηχητικός αυτοσχεδιασμός. Μοιάζουν σαν να χτίζουν πολλές παράξενες δομές, φτιαγμένες με αρμονικές συχνότητες, μελωδίες και ρυθμούς, ένα είδος προσωπικής ρυθμικής πολυπλοκότητας.

Η εύθραυστη φιγούρα με το λαμπερό πρόσωπο που χαμογελά ολόκληρο, είχε διάθεση για διακωμώδηση και σχολιασμό των δύσκολων ακραίων φαινομένων που έχουν κάνει την εμφάνισή τους όχι μόνο στην παρτίδα της τις Η.Π.Α. αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο. Στην έναρξη της performance της μας προσκάλεσε να κραυγάσουμε όλοι μαζί για 10'' για τα δεινά της ανθρωπότητας. 

Έμοιαζε σαν η μουσική της να αποτελούσε έναν δούρειο ίππο μέσα από τον οποίο μπορούσε ν' ανοίξει κουβέντα γύρω από όσα την προβληματίζουν και την ενθουσιάζουν ταυτόχρονα. Μεταξύ άλλων, οι Όρνιθες του Αριστοφάνη (μας διάβασε απόσπασμα), η ανακούφιση που προσφέρει η ακρόαση σε κατάσταση ύπνωσης, απαλλαγμένη από τους περισπασμούς του μυαλού. Η απώλεια του αγαπημένου της συντρόφου Lou Reed, το πνεύμα του οποίου προσκάλεσε στην παρέα μας μέσα από κινήσεις Tai Chi που εκτέλεσε επί σκηνής. Έμοιαζαν με αέρινη χορογραφία.

Μεγαλύτερη βαρύτητα δόθηκε σε συνθέσεις από το τελευταίο της album Songs οf the Bardo, που κυκλοφόρησε το 2019 σε συνεργασία με το μουσικό Tenzin Choegyal, όπου συμμετέχει και ο Rubin Kodheli. Πρόκειται για ένα άλμπουμ εμπνευσμένο από το θιβετιανό «Βιβλίο των Νεκρών», κομμάτι της βουδιστικής θρησκευτικής παράδοσης την οποία έχει ασπαστεί η καλλιτέχνιδα. Η έννοια “Bardo” αναφέρεται στη συνείδηση που, μετά το θάνατο του σώματος, πλανάται για επτά εβδομάδες μέχρι να μεταμορφωθεί σε μια άλλη μορφή ζωής. Επίσης ακούσαμε μια απολαυστικά χιουμοριστική διασκευή - καυστικό σχόλιο στη σημερινή απάθεια - στο κομμάτι The thrill is Gone του BB King και φυσικά κάποια κομμάτια από την υπόλοιπη δισκογραφία της Anderson όπως το προσωπικά αγαπημένο Let X=X.

Το σετ διήρκεσε περίπου δύο ώρες, με ένα ναι μεν μισοάδειο Ηρώδειο, γεμάτο δε από ένα ενθουσιώδες κοινό που δεν έχανε ευκαιρία να επευφημεί τη μεγάλη δημιουργό, αποθεώνοντάς τη στο τέλος της βραδιάς. Μοναδικό μελανό σημείο αποτέλεσε το τεχνικό ζήτημα που προέκυψε με το οπτικό κομμάτι της παράστασης, το οποίο όμως αποτέλεσε αφορμή για να βιώσουμε την ακομπλεξάριστη, γεμάτη γλύκα φύση της L. Anderson. Το «έσωσε» με χιούμορ, πετώντας την ατάκα πως δεν εμπιστεύεται την τεχνολογία, αυτοσχεδιάζοντας με τον Kodheli  επί σκηνής, αποδεικνύοντας πως μια πραγματική επαγγελματίας δεν θα απογοήτευε το κοινό που επέλεξε να βρεθεί στη συναυλία της.

Τέλος, το συγκλονιστικό γύρω από την εν λόγω άφυλη - άχρονη φιγούρα  που ακούει στο όνομα Laurie Anderson είναι πως μέσα από την πορεία της μας ανοίγει ένα παράθυρο απ' όπου μπορούμε να παρακολουθήσουμε το ταξίδι της ψυχής σε αναζήτηση της ισορροπίας, κάτι που μόνο κίνητρο κι έμπνευση μπορεί να αποτελέσει για τις προσωπικές αναζητήσεις κάθε ψυχής.

This is the time and this is the record of the time.

Κείμενο: Χριστίνα Δραγγανά / Φωτογραφίες: Μιχάλης Κουρής

Soundgaze team

Fix your gaze on music!

Νέα Δίσκοι      Συναυλίες Συνεντεύξεις Στήλες Archive    Rookie's corner   Artist Index
 Επικαιρότητα   Κριτικές Συναυλιών Text Interviews Music Scouting      
 Ενημερώσεις   Προτάσεις για συναυλίες   Memory Lane      
        Local Jams
     
        Record Shuffle      
        Άρθρα